Công viên 23 Tháng 9, nằm tại trung tâm Quận 1, TP.HCM, từ lâu đã được xem là “lá phổi xanh” của thành phố, cung cấp không gian thư giãn và giải trí cho người dân và du khách. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, diện tích và chức năng của công viên đã chịu nhiều thay đổi do sự phát triển đô thị và các dự án hạ tầng. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về việc liệu Công viên 23 Tháng 9 có bị thu hẹp bởi các dự án đô thị hay không, đồng thời đề cập đến các giải pháp và kế hoạch cải tạo trong tương lai.
Thực trạng thu hẹp diện tích Công viên 23 Tháng 9
Sử dụng sai mục đích và lấn chiếm không gian
Theo báo cáo từ năm 2015, Công viên 23 Tháng 9 đã bị chia cắt và sử dụng sai mục đích, dẫn đến diện tích cây xanh ngày càng bị thu hẹp. Nhiều khu vực trong công viên đã bị chiếm dụng cho các hoạt động thương mại, bãi giữ xe và các công trình xây dựng khác. Cụ thể, sân khấu biểu diễn Sen Hồng, bãi giữ xe của Thanh niên xung phong, và các quán cà phê dọc theo đường Phạm Ngũ Lão đã chiếm dụng không gian công viên, làm giảm diện tích mảng xanh và ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.
Ảnh hưởng từ các dự án hạ tầng
Việc thi công tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) cũng đã tác động đáng kể đến diện tích của Công viên 23 Tháng 9. Khoảng 8.000 m² mặt bằng công viên đã bị chiếm dụng để phục vụ cho việc xây dựng nhà ga ngầm Bến Thành. Mặc dù phần diện tích này đã được hoàn trả sau khi hoàn thành một phần dự án, nhưng quá trình thi công kéo dài đã ảnh hưởng đến cảnh quan và chức năng của công viên trong suốt thời gian đó.
Kế hoạch cải tạo và phát triển Công viên 23 Tháng 9
Phương án thiết kế mới
Trước thực trạng trên, TP.HCM đã đề xuất các phương án cải tạo Công viên 23 Tháng 9 nhằm khôi phục và phát triển không gian xanh cho thành phố. Một trong những phương án được đề xuất là xây dựng công viên thành một công trình phức hợp hiện đại, với 100% diện tích mặt đất dành cho công viên công cộng, trong khi các chức năng khác như bến xe buýt, bãi đậu xe, trung tâm thương mại sẽ được bố trí ở 4 tầng ngầm bên dưới. Thiết kế này cũng bao gồm việc kết nối với tuyến Metro số 1 và các khu vực lân cận như chợ Bến Thành, phố đi bộ Nguyễn Huệ và khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Giải pháp bảo tồn và phát triển mảng xanh
Để đảm bảo duy trì và phát triển mảng xanh trong quá trình cải tạo, các giải pháp như trồng thêm cây xanh, tạo không gian vườn cảnh, và thiết kế các khu vực sinh hoạt cộng đồng đã được đề xuất. Việc di dời các công trình không phù hợp, như bãi giữ xe và các quán cà phê, cũng được xem xét để trả lại không gian cho công viên. Ngoài ra, thành phố cũng lên kế hoạch phát triển thêm 68 ha công viên mới nhằm đáp ứng nhu cầu về không gian xanh cho người dân.
Kết luận
Mặc dù Công viên 23 Tháng 9 đã bị thu hẹp và chịu nhiều ảnh hưởng từ các dự án đô thị trong những năm qua, nhưng với các kế hoạch cải tạo và phát triển hiện tại, công viên dự kiến sẽ được khôi phục và nâng cấp thành một không gian xanh hiện đại, phục vụ tốt hơn cho cộng đồng. Việc kết hợp giữa bảo tồn mảng xanh và phát triển hạ tầng đô thị là yếu tố quan trọng để đảm bảo sự phát triển bền vững cho TP.HCM trong tương lai.
