Những tranh cãi xung quanh quy hoạch Công viên 23 tháng 9

Nội dung chính những tranh cãi xung quanh quy hoạch Công viên 23 tháng 9

1. Tổng quan về Công viên 23 tháng 9

1.1. Lịch sử hình thành

Trước năm 1975, khu vực này là nhà ga xe lửa Sài Gòn, một trong những nhà ga đầu tiên ở Đông Nam Á. Sau khi nhà ga được di dời, khu đất rộng hơn 9 ha này được chuyển đổi thành công viên, mang tên ngày lịch sử 23 tháng 9. Với vị trí đắc địa, công viên nhanh chóng trở thành điểm đến yêu thích của người dân và du khách.

1.2. Hiện trạng trước quy hoạch

Mặc dù được thiết kế như một không gian xanh công cộng, nhưng theo thời gian, Công viên 23 tháng 9 đã bị chiếm dụng bởi nhiều công trình và hoạt động kinh doanh:

• Khu B: Xuất hiện nhiều quán cà phê, nhà hàng và sân khấu, chiếm gần nửa diện tích khu vực này.

  vnexpress.net

• Khu C: Được sử dụng làm bãi đỗ xe buýt rộng hơn 18.000 m², ảnh hưởng đến mỹ quan và chức năng của công viên.

  vnexpress.net

• Hoạt động thương mại: Trung tâm thương mại ngầm và các hội chợ, triển lãm thường xuyên được tổ chức, làm giảm không gian xanh và gây ùn tắc.

  vnexpress.net

2. Đề xuất quy hoạch và những điểm nổi bật

2.1. Mục tiêu của quy hoạch

Nhằm khôi phục và phát triển Công viên 23 tháng 9 thành một không gian xanh đa chức năng, đáp ứng nhu cầu giải trí, văn hóa và thương mại của người dân. Quy hoạch đề xuất bao gồm:

• Tăng cường mảng xanh: Trồng thêm cây xanh, tạo cảnh quan thoáng đãng.

• Phát triển không gian ngầm: Xây dựng trung tâm thương mại, bãi đỗ xe và các tiện ích dưới lòng đất.

• Kết nối giao thông: Tạo lối đi bộ, kết nối với các tuyến đường chính và ga metro.

2.2. Các hạng mục chính

• Trung tâm thương mại ngầm: Dự kiến xây dựng khu mua sắm và giải trí dưới lòng đất, kết nối trực tiếp với ga metro Bến Thành.

  vnexpress.net

• Khu vực văn hóa nghệ thuật: Thiết kế sân khấu ngoài trời và không gian trưng bày nghệ thuật, phục vụ các sự kiện văn hóa.

• Cải tạo cảnh quan: Loại bỏ các công trình chiếm dụng, trả lại không gian xanh cho công viên.

3. Những tranh cãi xung quanh quy hoạch

3.1. Lo ngại về mất mát không gian xanh

Nhiều người dân và chuyên gia lo ngại rằng việc xây dựng các công trình ngầm và thương mại hóa công viên sẽ làm giảm diện tích cây xanh, ảnh hưởng đến môi trường sống và chất lượng không khí. Họ cho rằng công viên nên được bảo tồn như một không gian xanh thuần túy, không nên bị chi phối bởi các hoạt động kinh doanh.

3.2. Ảnh hưởng đến cộng đồng kinh doanh hiện tại

Các tiểu thương đang kinh doanh tại chợ ngầm Sense Market bày tỏ lo lắng về việc phải di dời khi dự án quy hoạch được triển khai. Họ đã đầu tư nhiều vào cơ sở hạ tầng và kinh doanh, việc di dời có thể gây thiệt hại lớn về kinh tế.

3.3. Vấn đề quản lý và duy trì sau quy hoạch

Một số ý kiến cho rằng, dù quy hoạch mới có thể mang lại diện mạo hiện đại cho công viên, nhưng nếu không có kế hoạch quản lý và bảo trì hiệu quả, công viên có thể nhanh chóng xuống cấp và trở lại tình trạng lộn xộn như trước.

4. Phản hồi từ chính quyền và giải pháp đề xuất

4.1. Quan điểm của chính quyền

Chính quyền TP.HCM nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải tạo Công viên 23 tháng 9 để đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Họ cam kết sẽ cân bằng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường, đảm bảo công viên vẫn giữ được chức năng là không gian xanh công cộng.

4.2. Giải pháp đề xuất

• Tham vấn cộng đồng: Tổ chức các buổi họp với người dân và doanh nghiệp để lắng nghe ý kiến và đề xuất, đảm bảo quy hoạch phù hợp với nhu cầu thực tế.

• Bảo tồn mảng xanh: Đảm bảo rằng phần lớn diện tích công viên vẫn được dành cho cây xanh và không gian mở, hạn chế tối đa việc xây dựng trên mặt đất.

• Hỗ trợ tiểu thương: Cung cấp các giải pháp hỗ trợ cho các doanh nghiệp bị ảnh

1.2. Hiện trạng trước quy hoạch.

• Khu B: Xuất hiện nhiều quán cà phê, nhà hàng và sân khấu, chiếm dụng một phần diện tích vốn dành cho công viên công cộng.
• Bãi đỗ xe và chợ tạm: Một số khu vực bị trưng dụng làm bãi đỗ xe và chợ tạm, làm mất đi không gian cây xanh và gây mất mỹ quan đô thị.
• Cơ sở hạ tầng xuống cấp: Nhiều lối đi bộ, ghế đá, đèn chiếu sáng và hệ thống vệ sinh đã cũ kỹ, không còn phù hợp với nhu cầu sử dụng của người dân.

Với tình trạng này, chính quyền TP.HCM đã đưa ra dự án quy hoạch Công viên 23 tháng 9 nhằm cải thiện không gian xanh và tối ưu hóa công năng sử dụng. Tuy nhiên, dự án này đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng, đặc biệt về việc giữ lại diện tích cây xanh hay phát triển hạ tầng thương mại.

2. Những tranh cãi xung quanh quy hoạch Công viên 23 tháng 9

2.1. Bảo vệ không gian xanh hay phát triển đô thị?

Một trong những tranh cãi lớn nhất liên quan đến quy hoạch Công viên 23 tháng 9 là câu hỏi: Bảo tồn không gian xanh hay tận dụng khu đất để phát triển đô thị?

Lập luận ủng hộ bảo vệ không gian xanh

• Công viên 23 tháng 9 là một trong số ít không gian xanh còn lại ở trung tâm TP.HCM. Nếu bị thu hẹp, chất lượng không khí khu vực trung tâm sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Giảm hiệu ứng đảo nhiệt đô thị: Cây xanh giúp giảm nhiệt độ thành phố từ 2 – 3°C, nếu diện tích cây xanh bị thu hẹp, nhiệt độ sẽ tăng lên đáng kể.
• Giữ gìn không gian công cộng cho người dân: Công viên là nơi tập thể dục, nghỉ ngơi, tổ chức các hoạt động cộng đồng miễn phí, nếu quy hoạch theo hướng thương mại hóa, sẽ mất đi không gian công cộng quý giá.

Lập luận ủng hộ phát triển đô thị

• Tận dụng khu vực để phát triển trung tâm thương mại ngầm giúp thúc đẩy kinh tế, tạo ra nhiều việc làm hơn.
• Công viên có thể kết hợp với không gian văn hóa hiện đại, như các bảo tàng ngoài trời, khu vui chơi công nghệ cao.
• Phát triển bãi đỗ xe ngầm, giúp giảm áp lực giao thông tại khu vực trung tâm.

2.2. Xây dựng trung tâm thương mại ngầm có phải là giải pháp tối ưu?

Một trong những đề xuất trong dự án quy hoạch Công viên 23 tháng 9 là xây dựng trung tâm thương mại ngầm, kết hợp với ga metro Bến Thành. Điều này đã tạo ra nhiều ý kiến trái chiều.

Quan điểm ủng hộ trung tâm thương mại ngầm

• Khai thác tối ưu không gian dưới lòng đất, tránh làm ảnh hưởng đến diện tích cây xanh bên trên.
• Tạo thêm tiện ích cho người dân, như khu mua sắm, nhà hàng, bãi đỗ xe hiện đại.
• Hỗ trợ kết nối với hệ thống metro, giúp giao thông thuận tiện hơn.

Quan điểm phản đối trung tâm thương mại ngầm

• Lo ngại về ảnh hưởng đến hệ thống cây xanh: Nếu quy hoạch không tốt, hệ thống rễ cây có thể bị ảnh hưởng, dẫn đến chết cây và mất đi mảng xanh tự nhiên.
• Có thể gây áp lực lên hệ thống giao thông: Nếu không quy hoạch hợp lý, lượng khách đổ về trung tâm thương mại ngầm có thể làm gia tăng kẹt xe tại khu vực xung quanh.
• Ảnh hưởng đến công trình Metro: Việc xây dựng ngầm có thể gây tác động đến kết cấu của ga metro, nếu không có phương án bảo đảm an toàn.

2.3. Lo ngại về sự thương mại hóa công viên

Một trong những lo ngại lớn nhất của cộng đồng là khả năng thương mại hóa quá mức công viên, khiến nơi đây mất đi vai trò là một không gian công cộng.

• Việc cho thuê mặt bằng quá nhiều có thể khiến công viên mất đi không gian xanh và biến thành một trung tâm thương mại khổng lồ.
• Giá thuê dịch vụ có thể cao, làm giảm khả năng tiếp cận công viên của người dân có thu nhập thấp.
• Nguy cơ thiếu kiểm soát về quy hoạch lâu dài, dẫn đến việc công viên dần bị tư nhân hóa và mất đi bản sắc vốn có.

3. Giải pháp cân bằng giữa quy hoạch và bảo vệ công viên

Trước những tranh cãi trên, nhiều chuyên gia quy hoạch đô thị đã đưa ra một số giải pháp để đảm bảo công viên vẫn giữ được vai trò không gian xanh, đồng thời tận dụng khu vực này một cách hợp lý.

3.1. Phát triển bền vững, giữ ít nhất 70% diện tích xanh

• Quy hoạch cần đảm bảo ít nhất 70% diện tích công viên vẫn là không gian cây xanh.
• Các công trình xây dựng như bãi đỗ xe ngầm, trung tâm thương mại phải được thiết kế thông minh để không ảnh hưởng đến hệ sinh thái cây xanh bên trên.

3.2. Hạn chế thương mại hóa công viên

• Không nên cấp phép cho quá nhiều cửa hàng, nhà hàng trong công viên.
• Duy trì mô hình không gian công cộng miễn phí, không thu phí đối với các hoạt động sinh hoạt chung của người dân.

3.3. Phát triển hệ thống giao thông công cộng hợp lý

• Xây dựng bãi đỗ xe ngầm cần đi kèm với hệ thống điều tiết giao thông khoa học, tránh ùn tắc khu vực xung quanh.
• Kết hợp với hệ thống xe buýt điện, làn đường dành cho xe đạp để giảm thiểu ô nhiễm khí thải.

Kết luận

Dự án quy hoạch Công viên 23 tháng 9 đã và đang trở thành một trong những đề tài tranh cãi lớn nhất tại TP.HCM. Trong khi một bộ phận người dân muốn giữ nguyên công viên như một không gian xanh công cộng, thì một số khác lại ủng hộ việc tận dụng không gian để phát triển đô thị và kinh tế.

Giải pháp tối ưu là tạo ra một sự cân bằng giữa phát triển và bảo vệ không gian xanh, đảm bảo công viên vẫn giữ vai trò điều hòa không khí, không gian công cộng cho cộng đồng, đồng thời khai thác hợp lý những tiềm năng kinh tế mà khu vực này có thể mang lại.

Trong tương lai, sự minh bạch trong quy hoạch, lắng nghe ý kiến cộng đồng và đảm bảo các tiêu chí phát triển bền vững sẽ là yếu tố quyết định Công viên 23 tháng 9 sẽ tiếp tục là một “lá phổi xanh” của TP.HCM hay trở thành một trung tâm thương mại ngầm hoàn toàn.

Tài liệu tham khảo

1. Báo cáo quy hoạch công viên TP.HCM – Sở Xây dựng TP.HCM
2. Thống kê diện tích cây xanh đô thị – Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM
3. Đánh giá của chuyên gia về quy hoạch đô thị – Viện Khoa học Môi trường Việt Nam
4. Thông tin về dự án quy hoạch Công viên 23 tháng 9 – UBND TP.HCM
5. Các tranh luận từ cộng đồng về dự án – Tuổi Trẻ Online, VNExpress, Thanh Niên